Spataderen zijn verwijde en kronkelige aderen, meestal zichtbaar op de benen. Veel mensen beschouwen ze als een cosmetisch probleem, maar in werkelijkheid zijn spataderen het gevolg van een verstoring in de bloedcirculatie, en in sommige gevallen een teken van onderliggende veneuze insufficiëntie.
In dit artikel leggen we uit hoe spataderen ontstaan, wie er meer risico loopt en wat je kunt doen om ze te voorkomen of vroegtijdig aan te pakken.
Om te begrijpen hoe je spataderen krijgt, is het belangrijk te weten hoe aderen normaal werken. In de benen transporteren aderen bloed terug naar het hart, tegen de zwaartekracht in. Hiervoor bevatten ze kleine klepjes die openen en sluiten om de bloedstroom in de juiste richting te houden.
Als deze klepjes verzwakken of beschadigd raken, stroomt het bloed deels terug en hoopt zich op in de ader. Dit verhoogt de druk op de vaatwand, waardoor de ader uitzet, kronkelt en uiteindelijk zichtbaar wordt als een spatader.
Deze aandoening heet chronische veneuze insufficiëntie, en is de medische basis voor veel gevallen van spataderen.
Lees meer over het mechanisme in onze gids over veneuze insufficiëntie.
Spataderen verschijnen vrijwel altijd in de benen omdat deze aderen extra hard moeten werken tegen de zwaartekracht in. Wanneer je lang staat of zit, stroomt het bloed trager terug naar het hart en neemt de druk in de benen toe. Hoe langer je benen zijn, hoe groter de afstand waarover het bloed omhoog moet.
Daarnaast bevatten de beenaderen meer klepjes dan andere delen van het lichaam – wat betekent dat er ook meer punten zijn waar het systeem kan falen.
Lees verder in onze uitleg over feiten over spataderen en hoe ze ontstaan.
Spataderen zijn zelden het gevolg van één enkele oorzaak. Meestal is het een combinatie van erfelijke aanleg en externe factoren zoals:
Wil je weten wat je kunt doen? Lees ons artikel over spataderen voorkomen.
Ja. Sommige mensen hebben inwendige spataderen, ook wel verborgen spataderen genoemd. Deze liggen dieper onder de huid en zijn niet direct te zien, maar kunnen wel klachten geven zoals:
Als je deze klachten herkent, lees dan verder in onze gids over inwendige spataderen en wanneer je ze serieus moet nemen.
Als je klachten ervaart zoals pijn, zwelling, rusteloze benen of huidverkleuringen, is het verstandig om je aderen te laten onderzoeken. Een duplex-echografie kan beoordelen of de kleppen goed werken en of er sprake is van veneuze insufficiëntie.
Lees wat je kunt verwachten bij een consultatie bij Vaatzorgkliniek.
Dit artikel is gebaseerd op onderzoek en publicaties uit gerenommeerde bronnen om u van de meest betrouwbare informatie te voorzien. Hier zijn enkele van de belangrijkste gebruikte bronnen:
Pathophysiology and Principles of Management of Varicose Veins – Hayes & Shepherd, National Center for Biotechnology Information (NCBI)
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK534256/The Epidemiology of Chronic Venous Insufficiency and Varicose Veins – Beebe-Dimmer et al., Wayne State University School of Medicine
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/15723761/Door gebruik te maken van deze bronnen weet je zeker dat het artikel gebaseerd is op actuele en wetenschappelijk getoetste informatie.