Hypostatisch eczeem: wanneer je huid de signalen van je aderen laat zien

Medisch beoordeeld door:

Geschreven door:

Erika Funch
Hypostatisch eczeem

Hypostatisch eczeem is een chronische huidaandoening die vaak voorkomt op het onderbeen. De huid wordt rood, schilferig en jeukt – maar dit is zelden een puur dermatologisch probleem. In veel gevallen is het een duidelijk teken van onderliggende chronische veneuze insufficiëntie, zoals bij spataderen. In dit artikel leggen we uit wat hypostatisch eczeem precies is, waarom het ontstaat en hoe je het effectief kunt behandelen door de oorzaak aan te pakken.

Wat is hypostatisch eczeem?

Hypostatisch eczeem – ook wel stase-eczeem of veneus eczeem genoemd – ontstaat wanneer de bloedafvoer in de benen verstoord raakt. Door slecht functionerende kleppen in de aderen blijft het bloed te lang in de benen, wat leidt tot verhoogde druk. Die druk zorgt ervoor dat vocht en afvalstoffen in het huidweefsel lekken, met chronische irritatie en ontsteking als gevolg.

Het treft meestal het onderbeen, rond de enkels, en kan zich manifesteren als rode, schilferige, bruine of vochtige plekken. In tegenstelling tot andere vormen van eczeem, heeft hypostatisch eczeem dus een vasculaire oorzaak, geen allergische of auto-immuuncomponent.

Meer over de risico's van onbehandelde veneuze klachten lees je in ons artikel over gevaarlijke spataderen.

Symptomen van hypostatisch eczeem op het onderbeen

De klachten ontwikkelen zich geleidelijk en worden vaak verward met een droge huid of contacteczeem. Let op deze signalen:

  • Jeukende, rode of schilferige huid rond de enkels
  • Bruinachtige verkleuring van de huid
  • Zwelling van het onderbeen, vooral aan het eind van de dag
  • Gevoelige of gespannen huid
  • In ernstige gevallen: nat eczeem of open wonden

In ons overzicht van symptomen van spataderen lees je hoe huidklachten passen in het bredere ziektebeeld.

De relatie tussen hypostatisch eczeem en spataderen

Hoewel hypostatisch eczeem aan de huid zichtbaar is, speelt het probleem zich dieper af – in het adersysteem. Spataderen of andere vormen van veneuze insufficiëntie veroorzaken verhoogde druk in de beenaders. Dit leidt tot lekkage van vocht in het omliggende weefsel, met huidontsteking en pigmentveranderingen als gevolg.

Het behandelen van enkel de huidklachten biedt meestal maar tijdelijk verlichting. De sleutel tot blijvende verbetering ligt in het aanpakken van de veneuze oorzaak.

Behandeling van hypostatisch eczeem – van binnenuit

De behandeling van hypostatisch eczeem bestaat uit twee sporen: verlichting van de huidklachten én het behandelen van de veneuze oorzaak. Bij Vaatzorgkliniek richten we ons op die tweede: het verbeteren van de doorbloeding door de zieke aderen aan te pakken.

Effectieve behandelopties zijn onder andere:

  • Schuim-sclerotherapie (injectie van een irriterende vloeistof om de ader te sluiten)
  • Endoveneuze lasertherapie (EVLT) – waarbij de ader van binnenuit wordt dichtgebrand
  • Miniflebectomie – het verwijderen van oppervlakkige spataderen via kleine incisies

Meer over deze technieken lees je op onze pagina over behandeling van spataderen.

Wanneer moet je hulp zoeken?

Wanneer je merkt dat je huid op je onderbenen verandert – denk aan verkleuring, jeuk of schilfering – en zeker als je ook last hebt van zichtbare spataderen of zwelling, is het verstandig om een specialist te raadplegen. Hoe eerder je erbij bent, hoe groter de kans op een succesvolle behandeling.

Je hebt geen verwijzing nodig om een consult te plannen bij Vaatzorgkliniek. Zowel verzekerde als onverzekerde zorg is mogelijk, afhankelijk van de aard en ernst van je klachten. Tijdens het eerste consult kijken we of je in aanmerking komt voor vergoeding en welke behandeling het beste past.

Op onze pagina over de consultatie leggen we uit hoe dit werkt.

Waarom hypostatisch eczeem vaak wordt onderschat

Veel mensen denken in eerste instantie dat het gaat om een droge huid of eczeem door externe factoren. Daardoor blijft hypostatisch eczeem soms jarenlang onbehandeld, terwijl het onderliggende probleem – slechte doorbloeding – ondertussen erger wordt. Het is daarom belangrijk om huidveranderingen op de benen niet te negeren. Ze kunnen het eerste zichtbare signaal zijn van een aandoening die dieper ligt, en die met de juiste aanpak goed te behandelen is.

Bronnen

Dit artikel is gebaseerd op onderzoek en publicaties uit gerenommeerde bronnen om u van de meest betrouwbare informatie te voorzien. Hier zijn enkele van de belangrijkste gebruikte bronnen:

Eberhardt RT, Raffetto JD – Chronic venous insufficiency. Circulation.

https://doi.org/10.1161/CIRCULATIONAHA.113.006898

MedlinePlus – Stasis dermatitis

https://medlineplus.gov/ency/article/000834.htm

Door gebruik te maken van deze bronnen weet je zeker dat het artikel gebaseerd is op actuele en wetenschappelijk getoetste informatie.

Veelgestelde vragen over hypostatisch eczeem

Veelgestelde vragen

Wat veroorzaakt hypostatisch eczeem?
keyboard_arrow_down
Hypostatisch eczeem ontstaat door verhoogde druk in de beenaders, vaak door slecht functionerende kleppen of spataderen. Dit zorgt ervoor dat vocht uit de bloedbaan in de huid lekt, wat ontsteking, roodheid en jeuk veroorzaakt. Het komt vooral voor bij mensen met langdurige veneuze problemen.
Hoe weet ik of ik hypostatisch eczeem heb of gewoon eczeem?
keyboard_arrow_down
Hypostatisch eczeem zit bijna altijd op de onderbenen, vaak rond de enkels, en gaat samen met zwelling, verkleuring en soms zichtbare spataderen. Gewoon eczeem kan overal op het lichaam voorkomen en heeft vaak een allergische oorzaak. Een specialist kan via lichamelijk onderzoek en een duplex-scan het verschil vaststellen.
Is hypostatisch eczeem gevaarlijk?
keyboard_arrow_down
Op zichzelf is het niet gevaarlijk, maar het is wel een teken van een onderliggende vaatziekte. Zonder behandeling kan het leiden tot chronische ontsteking, verharding van de huid of open beenwonden. Vroege diagnose en gerichte behandeling zijn essentieel om complicaties te voorkomen.
Kan hypostatisch eczeem definitief genezen worden?
keyboard_arrow_down
Ja, mits de oorzaak – zoals spataderen – effectief wordt behandeld. Procedures zoals laserbehandeling of sclerotherapie kunnen de bloedafvoer verbeteren, waardoor huidklachten sterk afnemen of verdwijnen. Huidverzorging en compressietherapie helpen om herhaling te voorkomen.
Heb ik een verwijzing of verzekering nodig?
keyboard_arrow_down
Nee, je kunt rechtstreeks contact opnemen met Vaatzorgkliniek. Tijdens het consult bekijken we of je klachten in aanmerking komen voor een vergoeding via de zorgverzekering. Als vergoeding niet mogelijk is, bespreken we transparant de kosten en betaalmogelijkheden.
Maak een afspraak
We zijn er om u te ondersteunen